14 qazan. Týǵan kún ıeleri
ESІMDER
Atyraý oblysynyń Mahambet aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. Uly Otan soǵysyna qatysqan. 1945-1950 jyldary - «Sotsıalıstik Qazaqstan» (qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetiniń ádebı qyzmetkeri. 1950-1957 jyldary – Qazaqstan Jazýshylar odaǵy poezııa sektsııasynyń meńgerýshisi. 1958-1959 jyldary Qazaqstan memlekettik ádebıet baspasy poezııa sektsııasynyń meńgerýshisi bolǵan. Aqynnyń 30-ǵa tarta jyr jınaǵy, «Áke syry», «Úlken joldyń ústinde», «Bizdiń aýyldyń qyzy», «Qurmanǵazy», «Kúı dastan», «Jyldar, jyldar» atty poemalary bar. Aqyn poezııasynda Azamat soǵysynyń otty jyldary, ýkraın halqynyń uly aqyny T.Shevchenko taǵdyry, akademık, kompozıtor A.Jubanov beınesi, dáýirimizdiń basqa da ózekti máseleleri kórkem beınelengen. Sonymen qatar onyń qalamynan týǵan áńgimeler men estelikter, ádebı maqalalar men esseler de bar. Ol D.Baıronnyń, P.Nerýdanyń, N.Hıkmettiń, A.Pýshkınniń, M.Lermontovtyń, A.Nekrasovtyń, V.Maıakovskııdiń, R.Ǵamzatovtyń, A.Sýrkovtyń keıbir poezııalyq týyndylaryn, Shekspır sonetterin qazaq tiline aýdarǵan. Qyrǵyz halqynyń «Manas», qaraqalpaq halqynyń «Qyryq qyz» epostaryn qazaq tiline tárjimalaýǵa at salysqan. Aqynnyń óz shyǵarmalary da birqatar shet el tilderine aýdarylǵan. Eki márte Eńbek Qyzyl Tý, «Qurmet belgisi», І, ІІ dárejeli Otan soǵysy ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.
Atyraý oblysy Embi aýdany Qosshaǵyl kentinde týǵan. 1970 jyly I.M. Gýbkın atyndaǵy Máskeý munaı-hımııa jáne gaz ónerkásibi ınstıtýtyn «Munaı men gaz kenishterin ıgerýdiń keshendi mehanızatsııasy jáne tehnologııasy» mamandyǵy boıynsha bitirdi. Eńbek joly: 1973 jyldan – «Qazmunaıgazbarlaý» basqarmasy Ońtústik Embi munaı-gaz barlaý ekspedıtsııasynyń ınjener-tehnology, 1974 jyldan – Qazaq ǵylymı-zertteý geologııalyq barlaý munaı ınstıtýtynyń shaıylmaly eritindiler, burǵylaý tehnologııasy zerthanasynyń meńgerýshisi, 1981 jyldan – Qazaq ǵylymı-zertteý geologııalyq barlaý munaı ınstıtýty dırektorynyń ǵylymı jumys jónindegi orynbasary, 1988 jyldan – «Kaspıı mańy geologııa» bas aýmaqtyq basqarmasy tereńdeı burǵylaý basqarmasynyń basshysy, 1990 jyldan - V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń Gýrev fılıalynyń kafedra meńgerýshisi, 1991 jyldan – QR Prezıdenti Apparatynyń jáne QR Mınıstrler kabınetiniń ónerkásip bóliminiń aǵa referenti, 1992 jyldan – QR Energetıka jáne otyn resýrstary mınıstrliginiń munaı jáne gaz bas basqarmasynyń basshysy, 1994 jyldan - QR Energetıka jáne otyn resýrstary mınıstriniń, QR Munaı jáne gaz ónerkásibi mınıstriniń orynbasary, 1997 jyldan - «Qazaqoıl» UMK birinshi vıtse-prezıdenti, 2000 jyldan – «QazTransGaz» JAQ prezıdenti, 2001 jyldan – QR Energetıka jáne mıneraldy resýrstar vıtse-mınıstri, 2003 jyldan – «QazMunaıGaz» Ulttyq kompanııasy» AQ prezıdenti, 2008 jyldan – «MańǵystaýMunaıGaz» AQ bas dırektory, 2013 jyldan – QR Munaı jáne gaz mınıstri. 2014 jylǵy tamyz aıynan QR Energetıka mınıstriniń birinshi orynbasary. 2016 jyldyń naýryzynan «KAZENERGY» qaýymdastyǵy tóraǵasynyń orynbasary. ІІІ dárejeli «Barys» (2005), «Qurmet» (2000), «Lıder rossııskoı ekonomıkı» (2005) ordenderimen; «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamentine 10 jyl» (2006) mereıtoı medaldarymen; «Qazaqstan Respýblıkasynyń qurmetti sport qaıratkeri» (2007) medelimen; «KSRO jer qoınaýyn barlaý úzdigi» (1988) tósbelgisimen marapattalǵan. «Qazaqstan Respýblıkasynyń qurmetti jer qoınaýyn barlaýshysy» (2003) ataǵyn; «Kazenergy» Eýrazııa energetıkalyq forýmynda «Jyl adamy» ataǵyn, «Altyn Prometeı» syılyǵyn (2009) alǵan; «Qazaqstannyń Eńbek Eri» (2011).
Shyǵys Qazaqstan oblysy Úrjar aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen. Ortalyq murajaıdyń Ádebıet jáne óner bóliminde, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Aýdarma alqasynyń aǵa redaktory, QR Aqparat mınıstrliginiń jaýapty qyzmetkeri bolǵan. «Jaryq dúnıe», «Qyz jylaǵan», «Dúnıe kezek», «Qudiret-Kıe», «Máńgilik bala beıne» áńgimeleri men dramalyq shyǵarmalardyń avtory. 2001 jyly Rabǵuzıdiń «Qıssa-súl-Ánbıı-ıa» kitabyn qazaq tiline tárjimalaǵan. 1996 jyly M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynda «Máńgilik bala beıne» pesasy qoıyldy. 1997 jyly Ǵ.Músirepov atyndaǵy memlekettik akademııalyq jastar men balalar teatrynda M.Áýezovtiń «Qaraly sulý» áńgimesiniń jelisinde jazylǵan dramalyq qoıylymy sahnalandy. 2001 jyly Sh.Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» kınostýdııasy «Qyz jylaǵan» áńgimesiniń jelisimen kıno túsirdi. Qazaqstan Jastar syılyǵynyń, «Alash» halyqaralyq ádebıet syılyǵynyń ıegeri.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Tarbaǵataı aýdany Tuǵyl (Prıozernoe) kentinde týǵan. 1994 jyly Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin tarıhshy mamandyǵy boıynsha bitirdi. 1996-1997 jyly QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý ulttyq joǵary mektebin bitirgen. 1995 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Mınıstrler Kabınetiniń Tilder komıtetiniń jetekshi mamany, 1-sanattaǵy maman; 1995-1996 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń ulttyq saıasat jóninde memlekettik komıtettiń bas mamany, jetekshi maman; 05.1997-11.1997 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne mádenıet mınıstrligi Til saıasatyn úılestirý departamentiniń basqarma basshysynyń orynbasary; 1997-2001 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrligi Іshki saıasat departamenti Jastar saıasaty bóliminiń basshysy; 2001-2002 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrligi Іshki saıasat departamenti basshysynyń orynbasary; 02.2002-11.2002 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrligi Jastar isi jónindegi departament basshysy; 2002-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent Ákimshiligi ishki saıasat sektorynyń meńgerýshisi, bólim basshysy; 2004-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent Ákimshiligi Іshki saıasat basqarmasy áleýmettik-saıası bóliminiń meńgerýshisi; 2005-2006 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent Ákimshiligi áleýmettik-saıası bólimniń meńgerýshisi; 2006-2007 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent Ákimshiligi memlekettik baqylaý jáne uıymdastyrý bóliminiń meńgerýshisi; 2007-2008 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary; 2008-2009 jyldary «Nur Otan» HDP Tóraǵasynyń Birinshi orynbasary jáne QR Prezıdentiniń keńesshisi; 2009 - 2013 jyldary «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qorynyń basqarýshy dırektory. «Samuryq-Qazyna» UÁQ qoǵammen baılanys jónindegi bas dırektor (2013-2016). Qazaqstan velosport federatsııasynyń prezıdenti (2015 jyldan beri). 2016-2018 jyldary QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Halyqaralyq qatynastar, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń hatshysy. 2018 jyldyń sáýir-maýsymynda QR Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstri. Qazaqstan Respýblıkasy Qoǵamdyq damý mınıstri (2018-2019); Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri keńsesiniń basshysy (02.2019-03.2019). 2019 jyly QR Prezıdenti Ákimshiligi basshysynyń orynbasary.
2020 jyldan beri qazirgi qyzmetinde.
«Qurmet» ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
Pavlodar qalasynda týǵan. Sh. Esenov atyndaǵy Aqtaý polıtehnıkalyq ınstıtýtyn bitirgen (munaı jáne gaz ken oryndaryn ıgerý jáne paıdalaný (1995).
Eńbek joly: «Qazaqstan-Reseı saýda úıi» BK bas dırektorynyń orynbasary, ekonomıst (1995-1997); Aqtaý qalasy boıynsha salyq bóliminiń ınspektory (1997); «Munaıgermes» ónimdi materıaldyq-tehnıkalyq qamtamasyz etý jáne ótkizý basqarmasy fılıalynyń «Mańǵystaýmunaıgaz» AQ 8-razrıadty ınjeneri (1997-1998); «Qaraqudyqmunaı» jaq munaı óndirý sheberi, paıdalaný ınjeneri, kásipshilik menedjeri (1998-2006); Qazaqstan Respýblıkasy Energetıka mınıstrliginiń munaı ónerkásibin damytý departamenti munaı óndirý monıtorıngi basqarmasynyń basshysy (1997 mıneraldyq resýrstar (2007-2008); energetıka jáne mıneraldyq resýrstar mınıstrligi gaz ónerkásibin damytý departamenti dırektorynyń orynbasary (2009-2010); Munaı jáne gaz mınıstrligi Gaz ónerkásibin damytý departamentiniń dırektory (2010-2014); «BNG Ltd» JShS Bas dırektorynyń orynbasary (2014-2015); «QazTransGaz» AQ Tehnıkalyq saıasat departamentiniń dırektory (2015); «QazTransGaz» AQ MTQ basqarý jónindegi basqarýshy dırektory (2015); «QazTransGaz» AQ Tehnıkalyq saıasat jónindegi basqarýshy dırektory (2015-2016); «QazTransGaz» AQ departamenti (2016-2018); «QazTransGaz» AQ bas dırektorynyń tehnıkalyq saıasat jónindegi orynbasary (2018-2020). Qazaqstan Respýblıkasynyń ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar vıtse-mınıstri (2020-2021)
2021 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. 1992 jyly Óskemen energetıka tehnıkýmyn, Óskemen qalasy jol qurylysy ınstıtýtyn ınjener-qurylysshy mamandyǵy boıynsha támamdaǵan. Eńbek jolyn Almaty qalalyq ekologııa jáne bıoresýrstar basqarmasynda bastaǵan. Almaty qalalyq qorshaǵan ortany qorǵaý basqarmasynda, Almaty qalasy tabıǵı reýrstar jáne tabıǵat paıdalanýdy retteý basqarmasynda jumys istegen. 2015-2018 jyldary Almaty qalasy Áýezov aýdanynyń ákimi boldy.
Qazirgi qyzmetinde – 2018 jyldyń qyrkúıeginen beri.