13 sáýir. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Búkilálemdik rok-n-roll kúni
1954 jyldyń 13 sáýirinde amerıkalyq ánshi Bıllı Heılı «Rock Around the Clock» kompozıtsııasyn jazǵan. Sol sebepti, bul kún rok-n-rolldyń týǵan kúni sanalady.
Ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin, HH ǵasyrdyń ortasynda adamdar beıbitshilik pen birqalypty ómirge umtyldy. Sol kezeńdegi buqaranyń kóńil-kúıin mýzykadan baıqaýǵa bolatyn edi, jurtshylyq tynysh jáne sentımentaldy mýzyka tyńdaǵan. Al, Amerıkada rıtm-end-blıýz janryndaǵy mýzyka keń qanat jaıdy. Klıvlend radıostansasynyń dısk-jokeıi Alan Frıd efırde rıtm-end-blıýz stılindegi taspany qoıyp, oǵan «rok-n-roll» degen ataý beredi. Rok-n-roll stılindegi alǵashqy juldyzdardyń qatarynda Bıll Heılı, Elvıs Preslı sııaqty tanymal oryndaýshylar bolǵan.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1944 jyly táýelsiz Qazaqstan syrtqy saıası vedomstvosynyń negizi – Qazaq KSR Syrtqy ister Halyq komıssarıaty quryldy.
2010 jyly Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev AQSh astanasy Vashıngton qalasynda ıAdrolyq qaýipsizdik boıynsha Jahandyq sammıttegi pikirtalasqa qatysyp, sóz sóıledi.
2014 jyly Birikken Arab Ámirlikterinde etnıkaaralyq jáne konfessııaaralyq kelisimniń qazaqstandyq úlgisin nasıhattaý maqsatynda Qazaqstan Elshiligi Ábý-Dabıde «Qazaqstan – polıetnıkalyq memleket» atty arab tilinde jýrnal shyǵardy.
2014 jyly Bishkekte Maldybaev atyndaǵy Qyrǵyz akademııalyq opera jáne balet teatrynyń sahnasynda qazaq jazýshysy, QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Sábıt Dosanovtyń Almatyda 1986 jylǵy jeltoqsandaǵy oqıǵa týraly baıandaıtyn «Januran» atty pesasynyń premerasy bolyp ótti.
Pesanyń bas keıipkeri – Qazaqstannyń Halyq qaharmany Qaırat Rysqulbekov. Spektaklde qyrǵyz akterleri Nurmatuly Bahtybek (Qaırat), Maıramkúl Begmanqyzy (Fátıma), Nurbek Úrmatjanuly (aqyn Almaz), Erlan Bekchorouly (Kolbın) ról oınady.
2016 jyly Qazaqstan, Ázerbaıjan, Grýzııa temirjol vedomstvolary Halyqaralyq transkaspıı kóliktik konsortsıýmyn qurý týraly ýaǵdalasty.
2016 jyly Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev pen Túrkııa Prezıdenti Rejep Erdoǵan ıslamdyq bitimgerlikke kelý boıynsha birlesken deklaratsııaǵa qol qoıdy. Qujatta memleket basshylary halyqaralyq beıbitshilik pen qaýipsizdikti qoldaýǵa, memleketter arasynda dostyq qatynastardy damytýǵa baǵyttalǵan qaǵıdattardyń yqylastylyǵyn rastady.
2016 jyly Qaraǵandyda №38 mektep oqýshysy Darıa Andreıchenko stıpendııalyq baǵdarlamalardyń negizin qalaýshylardyń biri Bıll Geıts grantyn alǵan alǵashqy qazaqstandyq atandy. Darıa álemniń eń bedeldi JOO-larynan, onyń ishinde Dıýk ýnıversıtetinde oqýǵa shaqyrtý aldy.
2018 jyly Tájikstan Respýblıkasy Ǵylym akademııasynyń Geologııa ınstıtýtynda Tájikstan Ǵylym akademııasynyń tuńǵysh sheteldik qurmetti múshesi, qazaqstandyq kórnekti ǵalym Qanysh Sátbaevqa arnalǵan eskertkish taqtanyń saltanatty ashylý rásimi boldy.
2021 jyly «Qazstandart» arnaıy ramazan.ksm.kz resýrsyn – ýaqyt pen jıiliktiń memlekettik standartymen sınhrondalǵan saǵattardy iske qosty. Munda oraza ustaǵan árbir adam Qazaqstannyń barlyq aımaqtarynda kúnniń shyǵýy men batý ýaqytyn dál anyqtaı alady.
2022 jyly almatylyq sýretshi Ásel Bekjan qazaqtyń sońǵy hany Kenesarynyń erekshe portretin jasady.
«Kórermenniń nazaryn ónerge aýdarý úshin arnaıy materıaldy paıdalaný qajet. Ol úshin kóz boıaıtyn qaryndashty qoldandym. Kóptegen kishkentaı adamdardyń sýretin salyp, hannyń beınesin qaǵaz betine túsirdim. Negizgi oı – Kenesarynyń úsh júz adamnyń basyn biriktirgen tulǵa ekenin kórsetý (bir joryqta qolbasshy óz týynyń astyna 300 sarbaz jınaǵan), - dedi ol.
2022 jyly Pavlodar qalasyndaǵy daryndy balalarǵa arnalǵan №8 mektep-lıtseıiniń oqýshysy ıAroslava Kravchýk NASA bilim grantyn jeńip aldy. Ol kometalar men asteroıdtar topyraǵynan sýtegi otyn alý úshin «Qanysh» shaǵyn ǵarysh kemesiniń úlgisin jasady.
ıAroslava HHІІ Sátbaev oqýlary halyqaralyq ǵylymı konferentsııasynda óz ónertabysyn tanystyrdy. Endi ıA. Kravchýk jyl saıyn FISE ǵaryshtyq bilim berý halyqaralyq qory uıymdastyratyn NASA Birikken ǵarysh mektebinde Qazaqstan atynan qatysady.
2023 jyly 2023 jylǵy Azııa chempıonatynda 79 kelige deıingi salmaqta fınaldyq beldesýde qazaq palýany Bolat Saqaev Ózbekstan ókili Bekzod Abdýrahmanovpen qolǵap túıistirdi. Saqaev qarsylasyn 7:4 esebimen jeńip, Azııa chempıony atandy.