13 qyrkúıek. QazAqparat kúntizbesi
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq shokolad kúni
Mereke 1995 jyly engizilgen. Bastapqyda Shokolad kúni tek Frantsııada toılanyp keldi. Kóp uzamaı álemniń basqa elderinde de atap ótile bastady.
Meksıka shokoladtyń otany bolyp sanalady. Tipti ejelgi maııa taıpalary kakao jemisterin untaqtap, xocolatl dep atalatyn sýsyn alady. XIV ǵasyrda shokolad retsebin Eýropaǵa ıspandyqtar ákeldi.
Qatty shokolad tek HІH ǵasyrda paıda boldy. Gollandııalyq hımık Konrad van Haýten kakao burshaqtarynan kakao untaǵy men kakao maıyn aldy. Keıinirek aǵylshyn Djozef Fraı kakao maıyn úgitilgen kakaomen aralastyryp, shokolad pastasyn oılap shyǵardy. Birneshe jyldan keıin shveıtsarııalyq Danıel Pıter bul qospaǵa untaq sút qosty - osylaısha sút shokolady dúnıege keldi.
Bıonıka ǵylymynyń týǵan kúni
Bıonıka – tiri tabıǵattyń qasıetteri men qyzmetteri, qurylymdary, óndiristik analogtaryn tehnıkalyq qurylǵylar men júıelerde qoldaný týraly qoldanbaly ǵylym.
Leonardo da Vınchı ınjenerlik máselelerdi sheshý úshin tiri tabıǵat týraly bilimdi qoldaný ıdeıasyn usynǵan bıonıkanyń bastaýshysy bolyp sanalady.
1960 jyly 13 qyrkúıekte Amerıkanyń Deıtona qalasynda bıonıka boıynsha birinshi sımpozıým ótti, ol jańa ǵylymnyń paıda bolýyn resmı túrde kórsetti.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1930 jyly №4 áskerı qoıma negizinde Qazaqstan Qarýly Kúshteriniń №44959 áskerı bólimi quryldy. Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde jáne Aýǵanstanǵa halyqaralyq kómek kórsetý kezinde ol zaýyttardan shyqqan daıyn ónimdi saqtaý, oq-dárileri bar poıyzdardy maıdanǵa jiberý isimen aınalysty. Búginde Qazaqstanda oq-dárilerdi saqtaıtyn jáne olardy synaqtan ótkizetin jalǵyz monıtorıng zerthana quryldy, zenıtti-basqarylatyn zymyrandardy synaýǵa arnalǵan sheberhana, ınjenerlik jáne atýǵa arnalǵan oq-dárilerdi qaıta óńdeýge arnalǵan qurylǵy iske qosylǵan.
2007 jyly Astanada № 50 mektep-lıtseıge aty ańyzǵa aınalǵan Raıymbek batyr esimin berý rásimi ótti. Raıymbek batyr (1705–1785) – XVIII ǵasyrdaǵy uly qazaq batyry, Uly júzdiń Alban rýynan shyqqan ataqty Hangeldi batyrdyń nemeresi. Jetisý jerin jońǵar basqynshylarynan azat etken ańyzǵa aınalǵan epıkalyq kúresker. Batyrlyǵy úshin Abylaı han Raıymbekti óz qolbasshylarynyń biri etip taǵaıyndaǵan.
2012 jyly Koreıa Respýblıkasynyń Prezıdentiniń Qazaqstanǵa resmı sapary aıasynda Nursultan Nazarbaev pen Lı Men Bak qýaty 1320 MVt-tyq Balqash Jylý elektr stansysynyń 1-shi modýliniń qurylysyn bastaý rásiminde boldy.
2013 jyly ShYU memleket basshylary Keńesiniń 13-otyrysynyń jumysy aıaqtalǵan soń Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Reseı Federatsııasy, Tájikstan, Ózbekstan prezıdentteri, sondaı-aq QHR Tóraǵasy Bishkek deklaratsııasyna qol qoıdy. Bul qujatta ShYU-ǵa múshe memleketterdiń ShYU Hartııasynyń qaǵıdattary men erejeleri jáne Shanhaı Yntymaqtastyq Uıymynyń basqa da qujattary negizinde ózara is-qımylǵa beıildiligi kórsetilgen.
2016 jyly Qazaqstanda Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstrligi quryldy. Ol – dinı birlestiktermen ózara is-qımyl, dinı senim bostandyǵyna azamattardyń quqyqtaryn qamtamasyz etý, sondaı-aq memleket pen azamattyq sektordyń ózara is-qımylyn júzege asyratyn Qazaqstan Respýblıkasynyń ortalyq atqarýshy organy. Qazirgi kúni Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi bolyp ataýy ózgertildi.
2016 jyly Pavlodar oblysy Tereńkól aýylynda qyzmetin atqarý barysynda qaza bolǵan polıtsııa kapıtandary Ahmetqalı Tezekpaev pen Farıd Kakabaevtyń eskertkish qoıyldy. Kachır AІІB bastyǵynyń orynbasary, polıtsııa kapıtany Ahmetqaly Tezekbaev 1997 jyldyń 1 tamyzyna qaraǵan túni qaıtys boldy. Ahmetqalı aýdandyq polıtsııa bólimine ákelýi kerek bolǵan kúdiktilerdiń biri kenetten polıtsııa qyzmetkerine myltyq atyp, saldarynan quqyq qorǵaý organynyń qyzmetkeri oqıǵa ornynda jan tapsyrdy. Kachır aýdandyq polıtsııa bóliminiń ýchaskelik ınspektory, polıtsııa kapıtany Farıd Kakabaev 2008 jyldyń 26 shildesinde qaıtys boldy. Kezekti demalysynda júrgen oǵan jappaı tóbeles bolyp jatqany týraly habarlama túsedi. Ol oqıǵa ornyna jetip, belsendi qatysýshylarynyń biriniń izine túsedi. Al qylmysker órtten qashýǵa tyrysyp, polıtsııa qyzmetkeriniń basyna beton taqtaısha laqtyrǵan. Jaraqat saldarynan polıtsııa qyzmetkeri kóz jumdy.
2016 jyly Qazaqstannyń vızajıster komandasy OMC Europe Cup – 2016 makııajdan Eýropa chempıonatynyń altyn kýbogyn jeńip aldy. Álemniń absolıýtti chempıony Vıktorııa Stanevıch bastaǵan Qazaqstan quramasy Eýropada úzdik atandy. Makııaj akademııasynyń oqytýshylary Vıktorııa Stanevıch, Marına Basova jáne Elena Ýshakova bes júldeli orynǵa ıe bolyp, komandany týrnırdiń úzdikter qataryna shyǵardy.
2018 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Eltańbasyna «Qazaqstan» sózin latyn grafıkasynda «Qazaqstan» dep jazý bóliginde standarttyń búkil mátini boıynsha ózgerister engizildi. Ózgeristerdi jumys toby Prezıdenttiń «Qazaq tili álipbıin kırıllıtsadan latyn grafıkasyna kóshirý týraly» Jarlyǵyna sáıkes ázirledi.
2019 jyly Túrkııa Respýblıkasynyń astanasy Ankaradaǵy Anadoly órkenıetteri mýzeıiniń kórme zalynda Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq mýzeıiniń «Uly dala: tarıh jáne mádenıet» kórmesi ashyldy.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq mýzeıi «Altyn adamnyń álem mýzeılerine sherýi» halyqaralyq týryn jarııalady. Osy aýqymdy joba aıasynda kórme Belarýs, Reseı, Ázirbaıjan, Qytaı, Polsha, Ońtústik Koreıa, Tatarstan, Ózbekstan jáne Soltústik Makedonııa mýzeılerinde úlken tabyspen ótti.
2019 jyly Baıqońyr qalasy ákimshiligi basshysynyń orynbasary Irına Nazarova Qazǵarysh delegatsııasynyń qatysýymen «Baıqońyr qalasy jáne ǵarysh aılaǵy» medalin «QazAqparat» agenttiginiń menshikti tilshisi Sara Nurǵalıevaǵa tabys etti. Medal tilshiniń qala men Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń jetistikterin dáripteýdegi belsendi qyzmeti, Baıqońyr qalasynyń ákimshiligimen kópjyldyq jemisti yntymaqtastyǵy úshin berildi.
2021 jyly «Astana Opera» teatrynyń kameralyq zalyna Kúlásh Baıseıitovanyń esimi berildi. Osy aıtýly oqıǵaǵa oraı teatrda «Qazaqtyń bulbuly» atty kontsert ótti. «Astana Opera» kameralyq zaly - kóptegen mýzykanttar óner kórsetýge umtylatyn eldegi bedeldi kontserttik alań. Bul zal klassıkalyq murany saqtaı otyryp, jańaryp kele jatqan qazaq qoǵamynyń rýhanı suranysyn júzege asyryp, qazaq jáne álemdik mýzyka mádenıetiniń dástúrlerin jetkizýshi. Bul sahnada Qazaqstannyń ǵana emes, búkil álemniń tanymal ónerpazdary óner kórsetip júr.
2021 jyly Qazaqstan Argentınadaǵy 61 jyldyq tarıhy bar bedeldi mádenı festıvalderdiń birine alǵash ret qatysty. Bul shara Dımashtyń Argentınadan kelgen La Era Dimash (LED) fan-klýbynyń kúsh-jigeri, sondaı-aq Qazaqstannyń Rosarıo qalasyndaǵy konsýldyǵy men onyń qurmetti konsýly Gýstavo Gýterrestiń qoldaýynyń arqasynda múmkin boldy. La Era Dimash músheleri qonaqtardy Qazaqstannyń mýzykasy, mádenıeti jáne peızajdarymen tanystyratyn arnaıy baǵdarlama uıymdastyrdy. Festıvalge eki beınebaıan usynyldy, bul «Turan» etnıkalyq tobynyń oryndaýyndaǵy «Er Turan» kompozıtsııasy jáne Dımash Qudaıbergenniń «Samaltaý» áni.
2021 jyly Olımpıada chempıony, «Astana» velokomandasynyń bas menedjeri Aleksandr Vınokýrov Nıtstsadaǵy Ironman 70.3 jarysynda óz jas tobynda úzdik atandy. Ol qashyqtyqty (júzý, velosıped tebý jáne júgirý) 4 saǵat 55 mınýt 22 sekýndta baǵyndyrdy.
2022 jyly Rım Papasy Frantsısk Qazaqstanǵa resmı saparmen keldi. Bul kúni pontıfık Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevpen kezdesip, qazaqstandyq qoǵam men dıplomatııalyq korpýs aldynda sóz sóıledi.
2022 jyly parlamentshilerdiń elordaǵa burynǵy Astana ataýyn qaıtarý týraly usynysy Memleket basshysynyń kelisimimen Konstıtýtsııalyq zań jobasyna engizildi.