13 qyrkúıek. Jylnama
ESTE QALAR OQIǴALAR
1930 jyly №4 áskerı qoıma negizinde Qazaqstan Qarýly Kúshteriniń №44959 áskerı bólimi quryldy. Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde jáne Aýǵanstanǵa halyqaralyq kómek kórsetý kezinde ol zaýyttardan shyqqan daıyn ónimdi saqtaý, oq-dárileri bar poıyzdardy maıdanǵa jiberý isimen aınalysty. Búginde Qazaqstanda oq-dárilerdi saqtaıtyn jáne olardy synaqtan ótkizetin jalǵyz monıtorıng zerthana quryldy, zenıtti-basqarylatyn zymyrandardy synaýǵa arnalǵan sheberhana, ınjenerlik jáne atýǵa arnalǵan oq-dárilerdi qaıta óńdeýge arnalǵan qurylǵy iske qosylǵan.
2007 jyly Astanada № 50 mektep-lıtseıge aty ańyzǵa aınalǵan Raıymbek batyr esimin berý rásimi ótti. Raıymbek batyr (1705–1785) – XVIII ǵasyrdaǵy uly qazaq batyry, Uly júzdiń Alban rýynan shyqqan ataqty Hangeldi batyrdyń nemeresi. Jetisý jerin jońǵar basqynshylarynan azat etken ańyzǵa aınalǵan epıkalyq kúresker. Batyrlyǵy úshin Abylaı han Raıymbekti óz qolbasshylarynyń biri etip taǵaıyndaǵan.
2012 jyly Koreıa Respýblıkasynyń Prezıdentiniń Qazaqstanǵa resmı sapary aıasynda Nursultan Nazarbaev pen Lı Men Bak qýaty 1320 MVt-tyq Balqash Jylý elektr stansysynyń 1-shi modýliniń qurylysyn bastaý rásiminde boldy.
2013 jyly ShYU memleket basshylary Keńesiniń 13-otyrysynyń jumysy aıaqtalǵan soń Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Reseı Federatsııasy, Tájikstan, Ózbekstan prezıdentteri, sondaı-aq QHR Tóraǵasy Bishkek deklaratsııasyna qol qoıdy. Bul qujatta ShYU-ǵa múshe memleketterdiń ShYU Hartııasynyń qaǵıdattary men erejeleri jáne Shanhaı Yntymaqtastyq Uıymynyń basqa da qujattary negizinde ózara is-qımylǵa beıildiligi kórsetilgen.
2016 jyly Qazaqstanda Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstrligi quryldy. Ol – dinı birlestiktermen ózara is-qımyl, dinı senim bostandyǵyna azamattardyń quqyqtaryn qamtamasyz etý, sondaı-aq memleket pen azamattyq sektordyń ózara is-qımylyn júzege asyratyn Qazaqstan Respýblıkasynyń ortalyq atqarýshy organy. Qazirgi kúni Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi bolyp ataýy ózgertildi.
2016 jyly Pavlodar oblysy Tereńkól aýylynda qyzmetin atqarý barysynda qaza bolǵan polıtsııa kapıtandary Ahmetqalı Tezekpaev pen Farıd Kakabaevtyń eskertkish qoıyldy. Kachır AІІB bastyǵynyń orynbasary, polıtsııa kapıtany Ahmetqaly Tezekbaev 1997 jyldyń 1 tamyzyna qaraǵan túni qaıtys boldy. Ahmetqalı aýdandyq polıtsııa bólimine ákelýi kerek bolǵan kúdiktilerdiń biri kenetten polıtsııa qyzmetkerine myltyq atyp, saldarynan quqyq qorǵaý organynyń qyzmetkeri oqıǵa ornynda jan tapsyrdy. Kachır aýdandyq polıtsııa bóliminiń ýchaskelik ınspektory, polıtsııa kapıtany Farıd Kakabaev 2008 jyldyń 26 shildesinde qaıtys boldy. Kezekti demalysynda júrgen oǵan jappaı tóbeles bolyp jatqany týraly habarlama túsedi. Ol oqıǵa ornyna jetip, belsendi qatysýshylarynyń biriniń izine túsedi. Al qylmysker órtten qashýǵa tyrysyp, polıtsııa qyzmetkeriniń basyna beton taqtaısha laqtyrǵan. Jaraqat saldarynan polıtsııa qyzmetkeri kóz jumdy.
2018 jyly QR Memlekettik Eltańbasyna «Qazaqstan» sózin latyn grafıkasynda «Qazaqstan» dep jazý bóliginde standarttyń búkil mátini boıynsha ózgerister engizildi. Ózgeristerdi jumys toby Prezıdenttiń «Qazaq tili álipbıin kırıllıtsadan latyn grafıkasyna kóshirý týraly» Jarlyǵyna sáıkes ázirledi.
2019 jyly Túrkııa Respýblıkasynyń astanasy Ankaradaǵy Anadoly órkenıetteri mýzeıiniń kórme zalynda QR Ulttyq mýzeıiniń «Uly dala: tarıh jáne mádenıet» kórmesi ashyldy.
QR Ulttyq mýzeıi «Altyn adamnyń álem mýzeılerine sherýi» halyqaralyq týryn jarııalady. Osy aýqymdy joba aıasynda kórme Belarýs, Reseı, Ázerbaıjan, Qytaı, Polsha, Ońtústik Koreıa, Tatarstan, Ózbekstan jáne Soltústik Makedonııa mýzeılerinde úlken tabyspen ótti.
2021 jyly «Astana Opera» teatrynyń kameralyq zalyna Kúlásh Baıseıitovanyń esimi berildi. Osy aıtýly oqıǵaǵa oraı teatrda «Qazaqtyń bulbuly» atty kontsert ótti. «Astana Opera» kameralyq zaly - kóptegen mýzykanttar óner kórsetýge umtylatyn eldegi bedeldi kontserttik alań. Bul zal klassıkalyq murany saqtaı otyryp, jańaryp kele jatqan qazaq qoǵamynyń rýhanı suranysyn júzege asyryp, qazaq jáne álemdik mýzyka mádenıetiniń dástúrlerin jetkizýshi. Bul sahnada Qazaqstannyń ǵana emes, búkil álemniń tanymal ónerpazdary óner kórsetip júr.
2021 jyly Qazaqstan Argentınadaǵy 61 jyldyq tarıhy bar bedeldi mádenı festıvalderdiń birine alǵash ret qatysty. Bul shara Dımashtyń Argentınadan kelgen La Era Dimash (LED) fan-klýbynyń kúsh-jigeri, sondaı-aq Qazaqstannyń Rosarıo qalasyndaǵy konsýldyǵy men onyń qurmetti konsýly Gýstavo Gýterrestiń qoldaýynyń arqasynda múmkin boldy. La Era Dimash músheleri qonaqtardy Qazaqstannyń mýzykasy, mádenıeti jáne peızajdarymen tanystyratyn arnaıy baǵdarlama uıymdastyrdy. Festıvalge eki beınebaıan usynyldy, bul «Turan» etnıkalyq tobynyń oryndaýyndaǵy «Er Turan» kompozıtsııasy jáne Dımash Qudaıbergenniń «Samaltaý» áni.
2021 jyly Olımpıada chempıony, «Astana» velokomandasynyń bas menedjeri Aleksandr Vınokýrov Nıtstsadaǵy Ironman 70.3 jarysynda óz jas tobynda úzdik atandy. Ol qashyqtyqty (júzý, velosıped tebý jáne júgirý) 4 saǵat 55 mınýt 22 sekýndta baǵyndyrdy.
2023 jyly QR Parlamenti Májilisi jalpy otyrysta «Eýrazııalyq qaıta saqtandyrý kompanııasyn qurý kelisimin ratıfıkatsııalaý týraly» QR Zańyn qabyldady. Kelisimniń maqsaty – halyqaralyq qarjy uıymy retinde Eýrazııalyq qaıta saqtandyrý kompanııasyn qurý.
2023 jyly Atyraýda IT, marketıng, mýzyka jáne kınematografııa salalaryn qamtıtyn «Sarayshyq upgrade-2023» halyqaralyq jastar forýmy ashyldy. Sharaǵa Reseı, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Ázerbaıjan, Batys Qazaqstan, Atyraý, Aqtóbe, Mańǵystaý oblystarynan 200-den astam qyz-jigit keldi.
2023 jyly Qasym-Jomart Toqaev LY iTECH tóraǵasy Tszen Fantsın jáne HGTECH Co. Ltd. Ma Sıntsıadi qabyldady.
Áńgimelesý barysynda ınvestıtsııalyq jobalardy júzege asyrý jáne jınaqtaýshy buıymdar men lazerlik qondyrǵylardy óndirý úshin Qazaqstannan sırek metaldardy turaqty jetkizýdi jolǵa qoıý máseleleri talqylandy. Sondaı-aq Qazaqstannyń ınnovatsııalyq áleýetin nyǵaıtý máseleleri talqylandy. Memleket basshysy Qazaqstan men Qytaıdyń strategııalyq áriptester ekenin, onyń ishinde Qytaıdyń «Bir beldeý – bir jol» jahandyq bastamasy aıasyndaǵy elder ekenin atap ótti.
2023 jyly Shymkent haıýanattar baǵynyń kollektsııasy EARAZA aıasynda Izraılden kelgen sur kengýrýlarmen tolyqtyryldy. Haıýanattar baǵynyń qyzmetkerleri olarǵa Kaı jáne Gerda esimderin berdi, janýarlar klımatqa, jańa qorshaý jáne zoobaq qyzmetkerlerine birtindep beıimdelýde. Haıýanattar baǵy ákimshiligi qala turǵyndary men qonaqtaryn jańa janýarlardy kórýge shaqyrdy.
2023 jyly Saýda mınıstri Arman Shaqqalıev pen Gonkong AÁA basshysy Djon Lı arasynda kezdesý ótti. Kezdesýde taraptar saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty jandandyrý nusqalaryn talqylady.