13 aqpan. Tulǵalar týǵan kún

ASTANA. QazAqparat – Búgin, ıaǵnı 13 aqpan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

91 jyl buryn (1932-2011) Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, halyq ártisi, qazaq balet ártisi Záýirbek Moldaǵalıuly RAIBAEVdúnıege keldi.

Almaty qalasynda týǵan. Almaty horeografııa ýchılışesin, Lenıngrad (Sankt-Peterbýrg) horeografııa ýchılışesiniń jetildirý synybyn, Máskeý Memlekettik teatr jáne óner ınstıtýtynyń baletmeısterlik bólimin bitirgen.

Almatydaǵy Abaı atyndaǵy Opera jáne balet teatrynyń baletmeısteri bolǵan. Záýirbek Raıbaevtyń repertýarynda P. Chaıkovskııdiń «Aqqý kóli» men «Uıqydaǵy arý», Ǵazıza Jubanovanyń «Aq qus týraly ańyz», Q. Qojamjarovtyń «Chın-Tomýr» jáne taǵy basqa shyǵarmalary bar. Marapattary: «Qurmet belgisi» ordeni (1958), 1957 jyly Məskeýde ótken jastar men stýdentterdiń Dúnıejúzilik festıvaliniń laýreaty, 1958 jyly Búkilodaqtyq estrada ərtisteri konkýrsynyń laýreaty, QazKSR Eńbek sińirgen ártisi (1958), QR halyq ártisi (1982), «Qurmet» (2001) ordeni, QazKSR Joǵary keńesiniń qurmet gramotasy, «Ereń eńbegi úshin» medalimen marapttaldy. 1986 jyly QR-nyń Memlekettik syılyǵymen marapattaldy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri (1969).

86 jyl buryn (1937-2000) telejýrnalıst, otandyq telejýrnalıstıka salasynyń negizin qalaýshylardyń biri ári osy salanyń kórnekti teoretıgi, túrkolog Marat Káribaıuly BARMANQULOV dúnıege keldi.

Almaty oblysynyń Talǵar qalasynda týǵan. QazMÝ-di bitirgen (1950).

Besinshi kýrstan bastap Almaty telestýdııasynyń reporteri, sodan keıin jastar sport bóliminiń jaýapty redaktory bolyp jumys istedi. 1961-1965 jyldary Máskeý ýnıversıteti jýrnalıstıka fakýltetiniń aspıranty. MMÝ-diń brıgadasymen birge stýdenttik qurylysta «Molodoı tselınnık» gazetiniń negizin qalady. «Planeta tselıny» kitaby avtorlarynyń biri. Fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty (1965), fılologııa ǵylymdarynyń doktory (1981), professor (1982). 1965 jyly QazMÝ-de assıstentten jýrnalıstıka fakýlteti dekanynyń orynbasary, 1991 jyly «Kazahstanskaıa pravda» gazeti redaktorynyń birinshi orynbasary. Sol jyldan bastap ómiriniń sońyna deıin QazUÝ-dyń televızııalyq jýrnalıstıka kafedrasynyń meńgerýshisi, Álem ádebıeti jáne jýrnalıstıka ýnıversıtetiniń birinshi prorektory. Kórnekti ǵalym «Ves mır v vasheı kvartıre», «Jýrnalıstıka dlıa vseh», «Sravnıtelnyı analız janrov», «Janry pechatı, radıoveşanııa ı televıdenııa», «Iskýsstvo sovremennoı ınformatsıı», «Televıdenıe: dengı ılı vlast?», «Han...Ivan» t.b. oqý quraldary men monografııalardyń, júzdegen ǵylymı maqalanyń avtory. Qazaqstan Jýrnalıster odaǵynyń hatshysy, Eýrazııa Halyqaralyq ekonomıka akademııasynyń akademıgi. Marat Barmanqulov Qazaqstandaǵy alǵashqy telejýrnalısterdiń biri, televızııalyq jáne radıojýrnalıstıka teorııasynyń, sondaı-aq televızııa jáne radıojýrnalıstıka kafedrasynyń, QazUÝ-daǵy televızııalyq jáne radıostýdııanyń negizin qalaýshy.

83 jyl buryn (1940-2021) ánshi (lırıkalyq barıton), kompozıtor, Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Eskendir Ótegenuly HASANǴALIEV dúnıege keldi.

Batys Qazaqstan oblysy Qaratóbe aýdanynda týǵan. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasynyń vokaldy-hor fakýltetin E. Vınogradov pen N. Sharıpovanyń klasy boıynsha kýrsty, Ál-Farabı atyndaǵy Shymkent mádenıet ınstıtýtyn bitirdi.

1970 jyldan bastap Qazaq radıosy men teledıdarynyń solısi. Ol Qazaqstannyń belgili estradalyq ánshileri oryndaıtyn kópshilikke jaqsy tanymal ánderdiń avtory. «Qurmet» ordenimen marapattalǵan (2000). Hasanǵalıevtiń «Ádemi», «Asyl arman», «Ómirimniń jazy», «Atameken» ánderin tek Qazaqstan tyńdarmandary emes, shetelderde de yqylaspen qabyldaıdy. Onyń birneshe án jınaǵy jaryq kórdi. Xasanǵalıev ánderiniń taqyryby san alýan. Ol qazaq, orys, tatar, nemis aqyndarynyń týǵan el, eńbek, jastyq shaq, mahabbat taqyrybyndaǵy óleńderine kóptegen án jazdy. Hasanǵalıev gastroldik saparmen Mońǵolııa (1975), Bolgarııa (1982), ıÝgoslavııa (1968), Aljır (1969), Sırııa men Lıvan (1973), Shvetsııa jáne Fınlıandııa (1970), t.b. elderde boldy. Qazaqstan Komsomoly syılyǵynyń ıegeri (1970). Qazaq KSR halyq ártisi (1984).

39 jyl buryn (1984) Qazaqstan Respýblıkasy Aqparat jáne áleýmettik damý mınıstrligi Azamattyq qoǵam isteri komıtetiniń tóraǵasy Madııar Dúısenbaıuly QOJAHMET dúnıege keldi.

Qaraǵandy qalasynda týǵan. L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń halyqaralyq quqyq fakýltetin (2005) halyqaralyq quqyq bakalavry mamandyǵy boıynsha; L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetin (2007) halyqaralyq quqyq magıstri mamandyǵy boıynsha; «Bolashaq» baǵdarlamasy boıynsha Cheh memlekettik qoǵamdyq ǵylymdar ýnıversıtetin (2008) ekonomıka jáne menedjment magıstri mamandyǵy boıynsha bitirgen. 2003 jyldyń naýryzynan – «Qazaqstannyń jastar kongresi» ZTB áleýmettik-ekonomıkalyq baǵdarlamalar basqarmasynyń bastyǵy, 2005 jyldan – atqarýshy dırektordyń m.a., 2006 jyldan – atqarýshy dırektory. 2006 jyldyń qyrkúıeginen 2008 jyldyń shildesine deıin – «Qazaqstannyń jastar kongresi» ZTB Chehııadaǵy ókili. 2008 jyldan Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Jastar saıasaty departamenti dırektorynyń orynbasary, dırektory, Jastar isi jónindegi komıteti tóraǵasynyń orynbasary laýazymdaryn atqardy. 2012 jyldyń qazan aıynan bastap osy taǵaıyndaýǵa deıin QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumysy bóliminiń ınspektory qyzmetinde boldy. 2017-2019 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary qyzmetin atqarǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi Jastar jáne otbasy isteri komıtetiniń tóraǵasy (2019-2020). Qazirgi qyzmetinde 2020 jyldyń maýsym aıynan beri. «Qazaqstan Parlamentine 10 jyl» medalimen, «Qurmet» gramotasymen marapattalǵan.

38 jyl buryn (1985) QR Ulttyq ekonomıka vıtse-mınıstri Іlııas Erikuly ÓSEROV dúnıege keldi.

Almatyda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń, T. Rysqulov atyndaǵy Qazaq ekonomıkalyq ýnıversıtetiniń jáne Týran-Astana ýnıversıtetiniń túlegi. Eńbek jolyn «Sberbank» AQ EB nesıe ákimshiligi bóliminde bastaǵan. QR Ekonomıkalyq damý jáne saýda mınıstrliginde, QR Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrliginde túrli laýazymdar atqardy. QR Bas prokýratýrasy janyndaǵy materıaldyq-tehnıkalyq qamtamasyz etý basqarmasynyń basshysy bolǵan. Almaty qalasy Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý basqarmasy basshysynyń orynbasary bolǵan. 2017 jyldyń qyrkúıeginen bastap Almaty qalasynyń Strategııa jáne bıýdjet basqarmasynyń basshysy qyzmetin atqardy. Almaty qalasy ákiminiń orynbasary (2019-2022).

Qazirgi qyzmetin 2022 jyldyń naýryz aıynan beri atqaryp keledi.