12 qańtar. Jylnama
ESTE QALAR OQIǴALAR
1955 jyly Qazaqstan aýmaǵynda, Tóretam kentine jaqyn jerde álemdegi tuńǵysh jáne eń iri ǵarysh aılaǵy – Baıqońyr kentiniń qurylysy bastaldy. 1969 jyly oǵan qala statýsy berildi. KSRO ydyraǵannan keıin Qazaqstan Respýblıkasynyń ıeligine ótken, qazirgi kezde ony Reseı Federatsııasy 2050 jylǵa deıin jalǵa aldy.
1990 jyly Qazaqstan musylmandarynyń I quryltaıynda Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy quryldy. Tóraǵasy – Bas múftı. Basqarma quramynda keńesshiler alqasy, Qamqorshylyq keńes, Tóralqa; Din isteri, Sharıǵat jáne meshitter jónindegi bólimderi bar. Basqarma janynan «Munara» gazeti men «Iman» jýrnaly, «Munara TV» telearnasy habar taratady.
1993 jyly daǵdarysqa qarsy shuǵyl sharalar baǵdarlamasyn iske asyrýdy qamtamasyz etý jáne áleýmettik-ekonomıkalyq reformalardy tereńdetý jáne ony normatıvtik-ádistemelik jáne uıymdastyrýshylyq súıemeldeýdi qamtamasyz etý maqsatynda Qazaqstandaǵy ekonomıkalyq ózgerister jónindegi Ulttyq keńes quryldy.
1995 jyly Prezıdent Jarlyǵymen qazaq ǵaryshkerleri Toqtar Áýbákirovke, Talǵat Musabaevqa «Halyq Qaharmany» ataǵy berilip, joǵary erekshelik belgisi – «Altyn Juldyz» tapsyryldy.
2002 jyly Almatyda qoǵam jáne memleket qaıratkeri Dinmuhamed Qonaevtyń murajaı úıi ashyldy.
2006 jyly Aqordada Nursultan Nazarbaev pen Vladımır Pýtın Qazaqstan Respýblıkasy men Reseı Federatsııasynyń arasyndaǵy Qazaqstan-Reseı memlekettik shekarasy jónindegi Shartty bekitý týraly gramotalar almasý hattamasyna qol qoıdy.
2006 jyly Qostanaıda «Qazaq Tulpary» atty respýblıkalyq memlekettik kásiporynnyń quramynan jylqylardyń genetıkasyn zertteıtin elimizdegi alǵashqy zerthana ashyldy. Zerthana asyl tuqymdy jylqylardyń jumysyn jaqsartýǵa múmkindik beredi.
Kásiporyn jylqylardyń jańa tuqymyn jasap shyǵarýmen shuǵyldanady. Jańa tuqymnyń arǵy tegin zertteý selektsııany jyldamdatýǵa kómektesedi. Osy baǵyttaǵy jumys eldiń ekonomıkasyna jáne Dúnıejúzilik saýda uıymynyń talaptaryna sáıkes belgilerdiń biri boldy.
2009 jyly Qazaqstan Respýblıkasynda Nazarbaev Intellektýaldyq mektebi ashyldy. Zııatkerlik mektep balalardyń qabilettilikterin jáne jeke bas múddesin esepke alyp, keń aýqymda bilim baǵdarlamalaryn beredi.
Bul mektepte tsıfrly tehnıkamen jaraqtanǵan 24 smart-synyp, 14 ınteraktıvti pándik kabınet, 4 fızıka, 6 mýltımedıa kabıneti bar. Árbir oqýshy ınternetke shyǵatyn derbes noýtbýkpen qamtamasyz etilgen.
2011 jyly Azııa Olımpıadalyq keńesiniń shtab-páteri ornalasqan Ál-Kýveıtte VII qysqy Azııa oıyndarynyń alaýy qazaqstandyq delegatsııaǵa saltanatty túrde tabys etildi.
2012 jyly Túrkııanyń Adana qalasynda Qazaqstannyń qurmetti konsýldyǵy ashyldy. Qazaqstannyń Adanadaǵy konsýly retinde belgili bıznesmen, «Kýlak ınshaat» korporatsııasy dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Tarkan Kýlak taǵaıyndaldy.
Ashylý rásiminen keıin qonaqtar Qazaqstan jaıly syr shertetin fotokórmeni tamashalady. Qatysýshylardyń barlyǵyna Qazaqstan Respýblıkasynyń Túrkııadaǵy elshiligi túrik tilinde shyǵarǵan Qazaqstan týraly kitap syıǵa tartyldy.
2015 jyly Talǵat Musabaevtyń ǵaryshqa ushqanyna 20 jyl tolýyna jáne Qazaqstan ǵarysh baılanysynyń 10 jyldyǵyna arnalǵan poshta markalary aınalymǵa shyǵaryldy. Úsh ret ǵaryshqa ushqan ǵaryshker Talǵat Musabaevtyń beınesi túsirilgen mereıtoılyq marka 25 000 danamen shyǵaryldy.
2020 jylyDımash Qudaıbergen JSTYLE 2019 baıqaýynda «Jyldyń úzdik ánshisi» dıplomyna ıe boldy. JSTYLE Exquisite Annual Awards 2019 – Azııa elderiniń eń ádemi modelderi men óner qaıratkerlerin marapattaý rásimi. Ol Qytaıdyń Shansı provıntsııasynyń Pınıao qalasynda ótti.
2021 jyly Aqtóbedegi Halyqaralyq áýejaıǵa Álııa Moldaǵulovanyń esimi berildi.
2021 jyly qazaqstandyq Zara Dárken 14 jasqa deıingi oıynshylar arasynda Eýropa tennıs federatsııasynyń ıýnıorlyq reıtınginde úzdik 30 tennısshi qataryna kirdi.
Zara Dárken – atalǵan reıtıngidegi eń jas tennısshilerdiń biri. Ol Aqtóbe qalasyndaǵy Tennıs ortalyǵynda tárbıelengen.
2022 jyly Semeı ıadrolyq polıgony týraly tarıhı serıal Máskeýdegi Reseı halyqaralyq kınofestıvalinde 2022 jylǵy «Úzdik shaǵyn telehıkaıa» nomınatsııasyn jeńip aldy.
«Polıgon» fılmin qazaqstandyq kınorejısser Ahat Ibraev túsirgen. Saıası detektıv Semeı ıadrolyq polıgonynyń jabylý oqıǵasyn ashady. Oqıǵa 1980 jyldardyń sońynda oryn alady. Serıaldyń basty rólderin tanymal akterler: Azamat Satybaldy, Erlan Bilál, Jandarbek Sadyrbaev, Sergeı Matveev, Denıs Annıkov somdady.
2022 jyly Italııada ótken halyqaralyq óner festıvalinde Qaraqııa aýdanynyń turǵyny, Jetibaı aýylyndaǵy Óskinbaı Qalmanbetuly atyndaǵy balalar óner mektebiniń muǵalimi Jadyra Ámenova «Jetigen» folklorlyq aspap nomınatsııasy boıynsha bas júldeni jeńip aldy.
2023 jyly QR Prezıdenti janyndaǵy Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde «Memleket basshysynyń sheteldik avtokólikterdi zańdastyrý jónindegi tapsyrmasyn iske asyrý barysy jáne jol qaýipsizdigin qamtamasyz etý sharalary týraly» baspasóz máslıhaty ótedi.