10 maýsym. Týǵan kún ıeleri

Foto:
ASTANA. QazAqparat – Búgin, 10 maýsymda tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrman nazaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

73 jyl buryn (1950-2015) jazýshy, aýdarmashy, jýrnalıst Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń ıegeri Dıdahmet ÁShІMHANULY dúnıege keldi.

Shyǵys Qazaqstan oblysy Katonqaraǵaı aýdany Jańaúlgi aýylynda dúnıege kelgen. QazMÝ-diń jýrnalıstıka fakýltetiniń (1972 - 1978) kúndizgi bóliminde oqı júrip, eńbek jolyn Shyǵys Qazaqstan oblystyq «Kommýnızm týy» (1975 - 1976), «Lenınshil jas» (1978) gazetterinde tilshi bolyp bastaǵan ol keıin respýblıkalyq «Qazaqstan pıoneri» (1978 - 1980) «Qazaq ádebıeti» (1980 - 1992) gazetterinde bólim meńgerýshisi, «Zaman - Qazaqstan» (1992-1993) gazetinde bas redaktordyń orynbasary qyzmetin atqardy. Birqatar jyldar boıy halyqaralyq «Túrkistan» gazetinde bas redaktordyń birinshi orynbasary boldy. Sondaı - aq, «El - shejire» qoǵamdyq qorynyń prezıdenti, «Alash» baspasynyń dırektory qyzmetin atqardy.

Proza janrynda tuńǵysh áńgimesi «Aqqabanyń tolqyny» degen atpen 1975 jyly «Kommýnızm týy» gazetinde , «Arman qanatynda» atty kollektıvtik jınaqta (1978) jaryq kórgen. 1981 jyly «Aqqabanyń tolqyny», 1987 jyly «On birinshi kúz», 1990 jyly «Kamennaıa pad», 1997 jyly «Jer ańsaǵan Saryatan», 2000 jyly «Samyrsyn sazy», 2004 jyly «Áńgime emes áńgimeler» atty prozalyq kitaptary «Jalyn», «Jazýshy», «Elorda» baspalarynan joldama alǵan. Onyń jekelegen birneshe shyǵarmasy nemis, qytaı, mońǵol, ýkraın marı, tatar, qyrǵyz tilderine aýdarylǵan. 2005 jyly halyqaralyq «Alash» syılyǵyna ıe boldy. Sonymen qatar jazýshynyń ózi A.Kýrchatkın, A.Ashırov, H.Abdýllın, T.Mınýllın, A.Lýpan, T.Pýlatov, P.Pýrevsýren, Krıshnnabam Mall, t.b. kóptegen shetel jáne týysqan halyqtar jazýshylarynyń jeke povesteri men áńgimelerin, E.Shvartstyń «Ajdaha» pesasyn, al sońǵy jyldary aǵylshyn jazýshysy Dj. Golsýorsıdiń novellalar jınaǵyn, Dj. Londannyń roman povesterin qazaq tilinde sóıletti. Dıdahmet Áshimhanuly - qalyń oqyrman men ádebı ortada áńgime janrynyń sheberi, stılıst, talantty jýrnalıst retinde tanylǵan qalamger.

2015 jyldyń 23 mamyrynda dúnıeden ozdy.

61 jyl buryn (1962) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń Pavlodar oblysynan saılanǵan depýtaty Altynbek NÝHULY dúnıege keldi.

Pavlodar oblysynda týǵan. 1984 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıteti) hımııa fakýltetin bitirgen.

Eńbek joly: Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ fızıkalyq hımııa jáne elektrohımııa kafedrasynda zerthanashy, zertteýshi-taǵylymdamashy (Ivanovo qalasy, Reseı), aspırant, assıstent, aǵa oqytýshy, dotsent, professor, QR Ekonomıka mınıstrligi mıkroekonomıka saıasaty bas basqarmasy munaıhımııa bóliminiń bas mamany (1984-1999); QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń joǵary bilim jáne ǵylym departamenti memlekettik standarttar jáne normatıvtik baza bóliminiń bas mamany, JOO attestattaý bóliminiń bastyǵy (1999-2001); S.Toraıǵyrov atyndaǵy Pavlodar memlekettik ýnıversıtetiniń ǵylymı jumys jáne halyqaralyq baılanystar jónindegi prorektory (2001-2003); Qaraǵandy qalasyndaǵy Kópbaǵdarly gýmanıtarlyq-tehnıkalyq ýnıversıtettiń rektory (2003-2004); Pavlodar qalasyndaǵy Innovatsııalyq Eýrazııa ýnıversıtetiniń rektory (2004-2007; Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń rektory (2007-2008); QR BǴM Ǵylym komıteti tóraǵasynyń orynbasary (2009-2010); QR Premer-Mınıstr keńsesiniń ındýstrıaldy-ınnovatsııalyq damý bólimi sektorynyń meńgerýshisi (2010-2012); «Astana» ýnıversıteti rektorynyń keńesshisi (2014-2016); Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń rektory mindetin atqarýshy (05.2016-12.2016); Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń rektory (2016-2020). Qazirgi qyzmetin 2020 jyldyń tamyz aıynan bastap atqaryp keledi.

«Qurmet» ordenimen (2018); «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011); «Qazaqstan máslıhattaryna 25 jyl» (2020) medaldarymen, A.Baıtursynov atyndaǵy altyn medalmen(2017); «Qazaqstan Respýblıkasy bilim berý isiniń qurmetti qyzmetkeri» (2001); «Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylymyn damytýǵa qosqan úlesi úshin» (2004); «Y. Altynsarın» (2017) tósbelgilerimen jáne t.b marapattarmen marapattalǵan.

48 jyl buryn (1975) «Qazaqtelekom» AQ basqarma tóraǵasy Qýanyshbek Baqytbekuly ESEKEEV dúnıege keldi.

Almaty qalasynda týǵan. 1995 jyly Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.

Eńbek jolyn 1998 jyly ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń aǵa oqytýshysy bolyp bastaǵan. «Qazaqoıl» JAQ-nyń, «Qazaqstan temir joly» RMK-nyń aqparattyq tehnologııalar departamenti jetekshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrliginiń, Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrliginiń departament dırektory, Qazaqstan Respýblıkasy Aqparattandyrý jáne baılanys agenttigi tóraǵasynyń orynbasary, tóraǵasy qyzmetterin atqarǵan.

Qazirgi qyzmetinde - 2010 jyldyń naýryz aıynan (2022 jyldyń naýryzynda qaıta saılandy). 2011 jyly «Qurmet» ordenimen marapattalǵan.

44 jyl buryn (1979) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń memlekettik basqarý bóliminiń meńgerýshisi Áltaıyr Amangeldiuly AHMETOV dúnıege keldi.

Mańǵystaý oblysy Aqtaý qalasynda týǵan. Memlekettik basqarý magıstri, Ulybrıtanııa, University of Birmingham (2014). Zań ǵylymdarynyń kandıdaty. 2000 jyly Qazaq memlekettik zań akademııasyn bitirgen, quqyqtanýshy.

Eńbek jolyn 2000 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń zań bóliminiń referenti, attashe retinde bastaǵan. 2003-2011 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń ártúrli bólimderinde referent, bas sarapshy, bas konsýltant, sektor meńgerýshisi laýazymdarynda istedi. 2011 jyldan Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Bilim jáne ǵylym salasyndaǵy baqylaý komıteti tóraǵasynyń orynbasary mindetin atqarýǵa kiristi. 2015 jyldan beri Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Ǵylym komıteti tóraǵasynyń orynbasary. 2016 jyldyń qarashasynan Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń oqý jumysy jáne aqparattyq tehnologııalar jónindegi vıtse-rektory laýazymyna taǵaıyndaldy. 2018 jyldyń qarashasynan bastap Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń oqý jumysy jáne aqparattyq tehnologııalar jónindegi vıtse-rektory, keıinnen rektory bolyp qyzmet etti. Qazaqstan Respýblıkasy Joǵary sot keńesi janyndaǵy sarapshylyq-keńes komıssııasynyń múshesi.

Qazirgi qyzmetine 2019 jyldyń tamyzynda kiristi.


Seıchas chıtaıýt