10 qańtar. QazAqparat kúntizbesi
ATAÝLY KÚNDER
Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ulanynyń kúni
Qazaqstannyń quqyq qorǵaý organdary júıesindegi bul áskerı qurylym 1992 jylǵy 10 qańtarda Qazaqstan ІІM Іshki áskerleri qurylǵan respýblıkanyń táýelsizdik kezeńi bastalǵannan beri óz tarıhyn júrgizip keledi. Bul kún merekeniń bastapqy núktesi retinde alyndy. 2014 jyly el Prezıdenti N. Nazarbaev 21 sáýirdegi Jarlyǵymen Іshki ister mınıstrliginiń Іshki áskerlerin respýblıkanyń ishki ister organdarynyń biryńǵaı júıesine kiretin Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ulany etip qaıta qurdy. 2015 jylǵy 10 qańtarda onyń quqyqtyq mártebesin anyqtap, bekitken «Ulttyq ulan týraly» zań shyqty. Osylaısha, 10 qańtar kúni Qazaqstannyń Ulttyq ulany úshin taǵy da aıtýly kún boldy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1924 jyly «Tilshi» gazetinde Іlııas Jansúgirovtiń «Keńse isin jergilikti tilde júrgizý kerek» degen maqalasy jaryq kórdi. Onda kúni búginge deıin ózekti másele bolyp otyrǵan qazaq tiliniń taǵdyry sóz boldy.
1934 jyly qazaq ádebıeti men ónerine arnalǵan «Qazaq ádebıeti» aptalyq gazeti shyǵa bastady. Alǵashqy redaktory – Beıimbet Maılın. Gazet 1940-1954 jyldary toqtap, 1955 jyldyń qańtarynan qaıta shyǵa bastady. «Qazaq ádebıeti» - ultymyzdyń rýhanı aınasy, elimizdiń ádebı hám mádenı ómirin jan-jaqty qamtıtyn basylym.
1992 jyly Qaýipsizdik Keńesiniń májilisinde Respýblıkalyq gvardııany qurý týraly sheshim qabyldandy.
1992 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń «Qazaqstan Respýblıkasynyń Іshki áskerleri týraly» Jarlyǵy shyqty. Osyǵan oraı, Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik táýelsizdigin, qoǵamdyq qaýipsizdikti, azamattardyń quqyqtary men bostandyqtaryn qamtamasyz etý maqsatynda respýblıka aýmaǵynda ornalasqan Іshki áskerlerdiń quramalary men bólimderinen qoǵamdyq tártipti saqtaýǵa jáne qylmysqa qarsy kúresýge, eńbekpen túzeý mekemeleri men memlekettik mańyzy bar nysandardy kúzetýge, kúzetpen júretin adamdardy alyp júretin, Qazaqstan Respýblıkasynyń qaýipsizdigin jáne memlekettik táýelsizdigin qorǵaýǵa arnalǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń Іshki áskerleri quryldy. 2014 jyly 21 sáýirde QR Іshki ister mınıstrliginiń Іshki áskerleri ishki ister organdarynyń biryńǵaı júıesine kiretin Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ulany bolyp qaıta quryldy.
1997 jyly Bishkek qalasynda Nursultan Nazarbaev, Asqar Aqaev jáne Islam Karımov Qazaqstan, Qyrǵyzstan jáne Ózbekstan memleketteri arasyndaǵy Máńgilik dostyq týraly shartqa qol qoıdy.
1999 jyly Qazaqstanda alǵash ret Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenttigine balama saılaý ótip, onda saılaýshylardyń 79,78 % daýysyn jınaǵan Nursultan Ábishuly Nazarbaev qaıta saılandy.
2010 jyly Qaraǵandyda Stanıslavskıı atyndaǵy orys drama teatrynyń aldynda orystyń uly rejısseri Konstantın Sergeevıch Stanıslavskııge TMD aýmaǵyndaǵy tuńǵysh eskertkish ornatyldy.
2011 jyly Qazaqstan delegatsııasy 7-shi qysqy Azııa oıyndary alaýyn tutandyrý rásimi ótken Kýveıtke attandy. Olımpıada alaýy tutandyrylatyn el retinde Kýveıttiń tańdalýy tegin emes. Azııa Olımpıada Keńesiniń, (aǵyl. Olympic Council of Asia, OCA) shtab-páteri osy jerde ornalasqan.
2011 jyly Ózbekstanda mánerlep syrǵanaý men frıstaıl sportyna arnalǵan «7-Qysqy Azıada oıyndary. Astana-Almaty» atty arnaıy eki jańa poshta markasy aınalymǵa engizildi. Mánerlep syrǵanaýǵa arnalǵan poshta markasynda muzdaǵy mánerlep bıleý kórinisi beınelengen, markanyń oń jaqtaǵy joǵarǵy buryshynda Astana men Almatyda ótken 7-Qysqy Azııa oıyndarynyń emblemasy resmı túrde bekitilip, ózbek tilinde latyn qaripimen «7-Qishki osiyo o'yinlari (Astana-Alma-Ata)» degen mátin jazylǵan. Arnaıy shyǵarylymdaǵy «Frıstaıl» ekinshi poshtalyq markasynda osy sport túriniń úzindi beınesi salynǵan, al markanyń oń jaqtaǵy joǵarǵy buryshynda 7-Qysqy Azıa oıyndarynyń emblemasy men «7-Qishki osiyo o'yinlari (Astana-Alma-Ata)» degen jazý bar.
2014 jyly Qazaqstanda kúsh qoldanýǵa qarsy Ulttyq aldyn alý tetiginiń úılestirýshi keńesi quryldy. Atalmysh qurylymnyń jumysyn qamtamasyz etý Adam quqyqtary jónindegi ýákilge júkteldi.
2017 jyly Qazaqstan alǵash ret BUU Qaýipsizdik Keńesiniń turaqty emes múshesi retinde «Shıelenisterdiń aldyn alý jáne beıbitshilikti saqtaý» taqyrybyndaǵy ashyq pikirtalasqa qatysty. Nıý-Iork qalasynda ótken shara aıasynda Qazaqstannyń Syrtqy ister mınıstri Qaırat Ábdirahmanov Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń «Qaýipsiz, ádil jáne gúldengen álem qurý úshin jahandyq áriptestikti nyǵaıtýǵa qazaqstandyq tujyrymdamalyq kózqaras» atty saıası joldaýyn tanystyrdy.
2017 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń turaqty ókili Qaırat Omarov BUU Bas hatshysyna senim gramotalaryn tapsyrdy. Saltanatty rásimnen keıin ótken suhbatta Q. Omarov pen A. Gýterrısh Qazaqstan men BUU arasyndaǵy áriptestikti odan ári nyǵaıtýǵa senim bildirdi.
2019 jyly Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetine «Ulttyq» mártebe berildi. Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıteti – eldegi jetekshi oqý oryndarynyń biri. Ol – qyzdar qaýymy arasyndaǵy muǵalimderdi daıarlaıtyn respýblıkadaǵy jalǵyz ýnıversıtet. Oqý ordasy búginde joǵary bilikti pedagog kadrlardy daıarlaıtyn negizgi ortalyqtardyń birine aınaldy. Qazirgi ýaqytta Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıteti bakalavrıat boıynsha - 42, magıstratýrada - 23, PhD doktorantýra boıynsha - 4 mamandyq oqytylady.