1 tamyz. Tulǵalar týǵan kún

Foto: Фото: Kazinform
<p>Búgin, 1 tamyz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.</p>

ESІMDER

53 jyl buryn (1971) Qazaqstan Respýblıkasynyń Portýgalııadaǵy Tótenshe jáne Ókiletti elshisi Dáýlet Qasekenuly BATYRAShEV dúnıege keldi.

Foto: Qazaqstan Respýblıkasynyń Portýgalııa Respýblıkasyndaǵy Elshiligi

Q. Sátbaev atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn, Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrligi Dıplomatııalyq akademııasyn bitirgen. Injener-menedjer. Dıplomattyq dárejesi – ІІ synypty Tótenshe jáne ókiletti elshi.

MAD «Nevada-Semeı» úılestirý keńesi hatshylyǵynyń aýdarmashy-referenti, «Porshen-komplekt» óndiristik-kommertsııalyq ortalyǵy dırektorynyń syrtqy ekonomıkalyq baılanystar jónindegi orynbasary, QR Prezıdenti Apparaty halyqaralyq bóliminiń mamany, aǵa mamany, Ulybrıtanııa jáne Soltústik Irlandııa Birikken Koroldigindegi Qazaqstan Respýblıkasy Elshiliginiń attashesi, QR Syrtqy ister mınıstri hatshylyǵynyń ekinshi, birinshi hatshysy, QR Syrtqy ister mınıstriniń keńesshisi, QR Premer-Mınıstriniń kómekshisi, QR Syrtqy ister mınıstrligi apparatynyń basshysy, Amsterdam qalasyndaǵy QR Bas Konsýly, Nıderlandy Koroldigindegi Qazaqstan Respýblıkasynyń ýaqytsha senimdi ókili, Syrtqy ister mınıstrligi erekshe tapsyrmalar boıynsha Elshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty Tóraǵasynyń keńesshisi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Rýmynııadaǵy Tótenshe jáne Ókiletti elshisi bolyp qyzmet atqarǵan. Eki medalmen marapattalǵan.

2019 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.

48 jyl buryn (1976) Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń tóraǵasy Darhan Medeǵalıuly JAZYQBAEV dúnıege kelgen.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin, QR ІІM Qostanaı zań ınstıtýtyn bitirgen. Fılosofııa ǵylymdarynyń kandıdaty, zańger.

Foto: Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri agenttigi

Qazaqstan Respýblıkasy Іshki ister mınıstrliginiń Almaty zań ınstıtýtynda, akademııasynda oqytýshysy, Іshki ister mınıstrliginiń erekshe tapsyrmalar jónindegi aǵa ınspektory, QR ІІM akademııasy Kadrlar jumysy bóliminiń bastyǵy, Parlamenti Senaty Apparaty Ákimshilik bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, Kadr jumysy jáne memlekettik qupııalardy qorǵaý bóliminiń meńgerýshisi; «KEGOC» AQ basqarma tóraǵasynyń keńesshisi; Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty Apparaty Basshysynyń orynbasary, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent Ákimshiliginiń Іshki saıasat bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, QR Memlekettik qyzmet isteri agenttigi tóraǵasynyń orynbasary bolyp qyzmet istegen.

Qazirgi qyzmetin 2022 jyldyń qańtarynan bastap atqaryp keledi.

«Qurmet» ordenimen, eki medalmen marapattalǵan.

46 jyl buryn (1978) Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń tóraǵasy Mádına Erasylqyzy ÁBІLQASYMOVA dúnıege keldi.
«Halyqaralyq ekonomıkalyq qatynastar» mamandyǵy boıynsha Qazaq Memlekettik Basqarý akademııasynyń túlegi. 2002 jyly Kolýmbııa ýnıversıtetin aıaqtady. «Ekonomıkalyq saıasatty basqarý» mamandyǵy boıynsha halyqaralyq qatynastar magıstri. Sonymen qatar, «Memlekettik basqarý magıstri» mamandyǵy boıynsha Kennedı atyndaǵy Garvard Memlekettik basqarý mektebin aıaqtady.

Foto: Qazaqstan Respýblıkasynyń Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi

1999-2003 jyldary aralyǵynda QR Strategııalyq josparlaý agenttiginde, Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrliginde jumys istedi. 2004-2006 jyldary «Marketıngtik-taldamalyq zertteýler ortalyǵy» AQ Memlekettik saıasatty taldaý departamentiniń dırektory. 2006 jyldyń aqpan aıynan bastap, QR Premer-Mınıstri Keńsesiniń áleýmettik-ekonomıkalyq bólimi meńgerýshisiniń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy. 2008 jyldyń naýryz aıynan bastap, QR Prezıdenti Ákimshiliginiń strategııalyq ázirlemeler jáne taldaý ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary. 2011 jyldyń qyrkúıek aıynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Ekonomıkalyq damý jáne saýda vıtse-mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. QR Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý vıtse-mınıstri (2013-2014); QR Ulttyq ekonomıka vıtse-mınıstri (2014-2018); Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri (2018-2019); Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq banki tóraǵasynyń orynbasary (03.2019-12.2019).

Qazirgi qyzmetinde 2019 jylǵy jeltoqsannan bastap.

131 jyl buryn (1893-1966) mýzyka aspabyn jasaýshy sheber, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, Qazaqstannyń dástúrli kóne mýzyka aspaptaryn jetildirý isimen aınalysqan tuńǵysh organolog, Baıan Ólgıı aımaǵynyń qurmetti azamaty Qamar QASYMOV dúnıege kelgen.

Foto: e-history.kz

Pavlodar oblysynyń Baıanaýyl aýdanynda týǵan. 20 ǵasyrdyń 20-shy, 30-jyldaryndaǵy mádenı betburystardyń bel ortasynda bolyp, kóne qylqobyzdy, sal-serilerdiń toǵyz perneli qara dombyrasyn, ańshylyq pen saıatkerliktiń aıasynda ǵana qoldanylyp kelgen daýylpaz ben shyńdaýyldy, baqtashylardyń sybyzǵysyn klassıkalyq aspap dárejesine deıin jetildirip, orkestrlik shyǵarmalarǵa laıyqtap jasaǵan. Qasymov jasaǵan ulttyq aspaptar ár túrli deńgeıde ótken halyqaralyq kórmelerge qoıylǵan.

Respýblıkamyzda alǵash ashylǵan mýzykalyq aspap jasaý sheberhanalarynyń isin jolǵa qoıyp, Qurmanǵazy atyndaǵy memlekettik halyq aspaptar orkestri men Jambyl atyndaǵy Qazaq fılarmonııasynyń jáne Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasynyń mýzykanttaryn orkestrlik úlgide jasalǵan mýzykalyq aspaptarmen qamtamasyz etken. Qasymov jasaǵan mýzykalyq aspaptar Máskeý, Sankt-Peterbýrg, Almaty, Semeı qalalaryndaǵy murajaılarda saqtaýly. Eńbek Qyzyl Tý ordenimen, medaldarmen jáne Mońǵolııa úkimetiniń eń joǵarǵy «Altyn gads» ordenimen marapattalǵan.

92 jyl buryn (1932-2013) kompozıtor, Qazaqstannyń Eńbek Eri, SSSR halyq ártisi, QazSSR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, professor Erkeǵalı Rahmadıuly RAHMADIEV dúnıege keldi.

Foto: rakhmadiyev.kz

Semeı oblysynyń Shubartaý aýdanyndaǵy bul kúnderi Mádenıet dep atalatyn aýylynda dúnıege kelgen. 1948 jyldyń maýsym aıynda kontserttik ansamblmen Nurǵısa Tilendıev, Beken Jylysbaev jáne baıanda oınaıtyn Konstantın Oshlakovtar aýylǵa keledi. Olardyń oıynda Balqash mańyndaǵy aýyldarǵa óner kórsetýmen qatar, P. Chaıkovskıı atyndaǵy ýchılışege daryndy jasóspirimderdi tańdap alý maqsaty da bar edi. Joǵary synyptardyń oqýshylaryn tyńdap, synaǵan komıssııa músheleri olardyń ishinen Erkeǵalımen qosa eseptegende tórteýin tańdap aldy. Erkeǵalı 1948 jyldyń kúzinde dombyra klasy boıynsha mýzykalyq ýchılışeniń oqýshysy bolyp qabyldandy.

Ýchılışeni oıdaǵydaı támamdaǵan Erkeǵalı 1952 jyldyń jazynda emtıhandardy jaqsy tapsyryp, konservatorııa stýdenti atandy. Ol qabyldaý synynda qobyzǵa arnalǵan «Trıo» pesasyn jáne «Jasyl orman» ánin oryndady. Endi Erkeǵalı L. Hamıdıdiń usynysymen professor Evgenıı Brýsılovskııdiń klasynda ónerin jetildirýge kiristi. 1957 jyly Erkeǵalı Rahmadıev óziniń dıplomdyq jumysy retinde Memlekettik emtıhan komıssııasynyń aldyna «Qamar sulý» operasynyń birinshi bólimin usyndy. Onyń ustazy E. Brýsılovskıı keleshek Qazaqstannyń kórnekti kompozıtory bolatyndyǵyn tanyǵan-dy. Osy baǵytta bilimin damyta túsý úshin E. Rahmadıev P. Chaıkovskıı atyndaǵy Máskeý konservatorııasyna bir jyldyq tálim alýǵa keldi.

1962 jyly Máskeýde jas kompozıtorlar konkýrsynda Erkeǵalı Rahmadıevtiń «Balqashtaǵy kesh» atty horǵa arnalǵan poemasy birinshi dárejedegi dıplommen baǵalandy. «Qamar sulý» operasynyń 1963 jyldyń 15 sáýirinde Abaı atyndaǵy QMAOB teatrynda qoıylýy ony úlken shyǵarmashylyq shabytqa jeteleıdi.

1970 jyly kompozıtor orkestrdiń qoldaýymen trýbada oryndalatyn «Skertsony» vokaldyq-horeografııalyq «Qyzyl kıiz úı» kompozıtsııasyn, M. Áýezovke arnalǵan lırıkalyq poema-rekvıemin, «Aıastan» atty kantatasyn jáne dramalyq qoıylymdarǵa arnalǵan «Qabaǵan ıt», «Áke taǵdyry», «Suhbattasý» mýzykalaryn jaryqqa shyǵardy. 1972 jyly opera «Alpamys» támamdaldy, oǵan ilese shyǵarylǵan sımfonııalyq kúı «Daırabaı» oǵan úlken jetistik ákeldi. 1980 jyly Q. Muhamedjanovtyń lıbrettosy boıynsha «Tyń týraly» jańa operany ómirge ákeldi. 1980 jyldary Erkeǵalı Rahmadıevtiń trýbalyq orkestrdiń qostaýymen jáne skrıpkaǵa arnalǵan, orkestr demeýimen oryndalatyn kontserttik eki shyǵarmasy taǵy da ómirge keldi.

Qyzdar pedagogıkalyq ınstıtýtynda oqytýshy bolǵan. 1958-1959 jyldary Almaty konservatorııasynda folklor kabınetin basqardy, Jambyl atyndaǵy Qazaq memlekettik fılarmonııasynyń jetekshisi, 1961-1965 jyldary Qazaq KSR-niń Mádenıet mınıstrliginde Kórkemóner bas basqarmasynyń bastyǵy, al 1966 jyly Abaı atyndaǵy opera jáne balet teatrynyń dırektory bolyp taǵaıyndaldy. 1967 jyly Qurmanǵazy atyndaǵy konservatorııanyń rektory, 1968 jyly Qazaqstan Kompozıtorlar odaǵynyń tóraǵasy jáne KSRO Kompozıtorlar odaǵynyń hatshysy. 1991-1993 jyldar aralyǵynda QR Mádenıet mınıstri.

Jemisti eńbekteri úshin «Eńbek Qyzyl Tý», «Halyqtar dostyǵy», «Otan» ordenderimen, birneshe medaldarmen, Qazaq KSR-nyń jáne Armenııa, Ózbekstan, Estonııa respýblıkalarynyń, Tatar avtonomııalyq respýblıkasynyń maqtaý gramotalarymen marapattalǵan. 1966 jyly oǵan Qazaq KSR-nyń eńbek sińirgen mádenıet qaıratkeri, 1975 jyly Halyq ártisi, 1981 jyly KSRO halyq ártisi ataǵy berildi, al 1980 jyly Qazaq KSR memlekettik syılyǵy tapsyryldy.

2010 jyly Qazaqstannyń Eńbek Eri atandy.

Seıchas chıtaıýt