1 qyrkúıekte papılomma vırýsyna qarsy ekpe egý bastaldy

<p>ASTANA. KAZINFORM - Elde jańa oqý jylynan bastap papılloma vırýsyna qarsy tegin vaktsına saldyrtýǵa bolady. Bul týraly Densaýlyq saqtaý mınıstrliginen málimdedi.</p>

Ol úshin memleketten 10 mlrd teńge bólingen. Onyń bári vaktsına satyp alýǵa jumsalady. Sondyqtan 11 jastaǵy 175 myń oqýshyny qamtý josparlanǵan. Vaktsına Amerıkadan jetkiziledi, shamamen 350 myń doza. Ekpe erikti túrde jasalady. Mindetti túrde ata-ananyń kelisimi qajet. Mamandar eshkimge májbúrli túrde vaktsına egilmeıtinin aıtady. Vaktsınalaý kezeńi ulttyq ekpe kestesine engizildi.

«Adam papıllomasyna qarsy ekpe Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń usynysy boıynsha 9 jastan 14 jasqa deıingi merzimde egý usynylǵan. Bizdiń elimizde kórshiles elder sekildi 11 jastaǵy qyzdardy egý josparlanyp, tańdalyp otyr. 11 jastan basqa 12-13 jastaǵy qyzdardy ekpemen qamtý josparlanyp otyr» - dedi QR DSM Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıtetiniń basqarma basshysy Nurshaı Ázimbaeva.

Oqýshy qyzdardy papılloma vırýsyna qarsy vaktsınatsııalaý 2013 jyly birneshe óńirde bastalǵan edi. Ol kezde pılottyq joba bolǵan. Alaıda naýqan uzaqqa sozylmady. Sebebi Pavlodarda ekpe alǵan oqýshy qyz esinen tanyp qalǵan. Odan keıin ata-analar úreılenip, bas tartqan. Úkimet te baǵdarlamany toqtatqan. Mamandar ol kezde naqty vaktsınanyń áseri bolmaǵan, tek oqýshy qyz emotsııaǵa berilýi múmkin deıdi. Sondyqtan araǵa on jyl salyp vaktsınatsııa qaıta bastalmaq.

«Bizdiń joba papılloma vırýsyna qarsy jańa bastamalardy qoldaıdy. Ol kóptegen jannyń ómirin saqtaýǵa kómektesedi. Bul máselede Eýropalyq Odaq Qazaqstannyń basty seriktesi. Densaýlyqqa bala kezden kóńil bólgen abzal» – dep atap ótti Eýropalyq Odaqtyń Qazaqstandaǵy elshisi Kestýtıs ıAnkaýskas.

Adamda papılloma vırýsynyń 100-den asa túri bar. Onyń birnesheýi asa qaýipti sanalady. Ony juqtyrǵan adam jatyr moıny obyryna shaldyǵýy yqtımal. 2022 jyly elde eki myńǵa jýyq áıel osy dertke shaldyqqan. 600-ge jýyǵy qaıtys bolǵan. Al mamandardyń aıtýynsha álem áıelderi osy aýrýdan saǵat saıyn kóz jumady. Vırýs sımptomsyz da taraıdy. Tipti adamǵa aýrý belgisi baıqalǵan kúnniń ózinde ol ekinshi ne tórtinshi stadııada bolýy múmkin.

«Bul vırýs eshqandaı sımptomsyz ótýi múmkin. Bylaı qaraǵanda biz baratyn qoǵamdyq oryndarda ylǵal jerdi jaqsy kóredi. Ol vırýs sol jerde kóp bolýy múmkin. Ol adam vırýstyń juqqanyn bilmeýi múmkin» - deıdi akýsher – gınekolog Aızada Marat.

Mamandar papılloma vırýsynyń aldyn alýǵa bolatyn jalǵyz jol - vaktsına deıdi. Sebebi eshqandaı preparat indetti emdeı almaıdy. Ekpe 2 kezeńnen turady. Ekinshisi arada 6 aı ótken soń salynady. Qazir 135 el osy adam papıllomasyna qarsy ekpeni paıdalanady. Sonyń 47-sinde er balaǵa da vaktsına egiledi.

Mamandardyń aıtýynsha, bul úrdis jýyq arada bizge de jetýi múmkin.